علاوه بر زبان های برنامه نویسی جدیدی که در حال حاضر پیشرفت کرده اند، زبان های قدیمی و با قدمت بالاتر هم هنوز استفاده و کاربردهای خاص خود را دارند. یکی از این زبان ها، زبان Cobol است که نزدیک به ۶۰ سال از طراحی و انتشار آن می گذرد.
در این مقاله می خواهیم در مورد یکی از زبان های برنامه نویسی با اصالت و کاربردی، زبان Cobol بحث کنیم و با مزیت ها و قابلیت های مهم آن آشنا شویم.
معرفی زبان برنامه نویسی Cobol
زبان cobol یکی از قدیمی ترین زبان های برنامه نویسی شی گراست که در زمینه های کاری امور مالی، سیستم ها اجرایی شرکت و تجارت کاربرد دارد.
عبارت Cobol مخفف Common Business Oriented language است که از معنای آن بر می آید یک زبان برنامه نویسی برای کارهای تجاری می باشد. کوبول زبانی با سطح بالا برای پردازش داده ها در امور کسب و کار و تجارت استفاده می شود.
این زبان در سال ۱۵۵۹ میلادی توسط مری هاوز طراحی شد و طرح اصلی آن برای زبانی مشترک برای کلیه ی بیزینس ها بود تا بتوانند برای امور تجاری خود استفاده کنند.
با توجه به اینکه این زبان سطح بالا هست به زبان انسان شبیه است و البته دارای واژه های طولانی و زیاد بوده ولی خواندن آنها راحت است که توسعه دهندگان می توانند دستورات را به سادگی تصحیح کنند.
یکی از مواردی که از آموزش برنامه نویسی باید بدانیم این است که با نوع و کاربرد هر زبان آشنا شویم تا بتوانیم آنها را انتخاب و بکار بگیریم.
مجموعه آموزش برنامه نویسی – کلیک کنید
بررسی تاریخچه زبان برنامه نویسی Cobol
بعد از اینکه زبان کوبول توسط خانم گریس هاپر در سال ۱۹۵۹ ابداع شد در همان سال طی همایشی تصمیم به بکارگیری این زبان به صورت رسمی انجام شد.
بعد از این سال تغییرات مختلفی بر روی آن انجام شد و فرم استاندارد Cobol در سال ۱۹۶۸ بدست آمد.
در سال ۱۹۷۴ یک نسخه ی تصحیح شده از زبان کوبول توسط موسسه استاندارد جهانی منتشر شد که دارای تعدادی از ویژگی های جدیدی نسبت به نسخه ۱۹۶۸ بود.
این موسسه در سال ۱۹۸۵ نسخه ای دیگر از اصلاحات انجام شده را منتشر کرد که ویژگی ها و قابلیت های نوینی نسبت به نسخه قبلی بود.
کوبول ۲۰۰۲ و معرفی شی گرایی
همانطور که اشاره شد زبان کوبول هنوز هم در حال پیشرفت و بروزرسانی است، در دهه ۱۹۹۰ تصمیم بر این شد تا خصوصیت شی گرایی به نسخه بعدی زبان کوبول اضافه شود.
در این بین شرکت های مختلفی مانند IBM اصول نحوی در مورد شی گرایی را شروع کردند تا نسخه های بعدی کاملتری را منتشر کنند.
همانند زبان های ++C و جاوا کامپایلر های موجود برای شی گرایی، در زبان کوبول هم به سوی استاندارد سازی پیش رفتند. از این کامپایلر های شی گرا با توجه به قالب NET. استفاده شد.
برای فراگیری زبان ساخت یافته ++C نیاز است به صورت پروژه محور و همراه با مثال های کامل فیلم های آموزشی را مشاهده کنیم تا بر این زبان پر کاربرد مسلط شویم.
آموزش برنامه نویسی ++C سی پلاس پلاس – مشاهده کنید
بالاخره کوبول در سال ۲۰۰۲ ویژگی های خاص و جدیدی مانند شی گرایی را منتشر کرد که شامل :
- پشتیبانی به صورت باینری و بیتی
- وجود اشاره گرها برای گرفتن و آزاد سازی حافظه
- پشتیبانی برای اجرا بر روی NET. و جاوا
- بهبود نتایج ریاضی استاندارد
- استفاده و پشتیبانی از توابع تعریفی کاربران
- پردازش به صورت محلی
- پشتیبانی به صورت باینری True
آیا استفاده از زبان Cobol منسوخ شده است؟
با توجه به قدمت بالای این زبان آن را می توانیم با تاریخ پیدایش کامپیوتر یکی بدانیم.
هرچند اوج استفاده از این زبان برنامه نویسی که در سال ۱۹۸۰ بود مورد پسند عموم مردم واقع نشد ولی البته هنوز ۷۰ درصد از سیستم های پردازش معاملات در جهان با زبان کوبول برنامه نویسی می شود.
در این رابطه خیلی از توسعه دهندگان نرم افزاری عقیده دارند که درست نیست بگوییم زبان کوبول منسوخ و نابود شده است، درحالی که طبق آمار و استفاده هایی که از این زبان برنامه نویسی تا به اکنون به عمل می آید این زبان بسادگی قابل حذف نیست و هنوز به خوبی مورد استفاده انبوهی از شرکت ها و کسب و کارها می باشد.
شاید بنظر بیاید که دیگر از این زبان در فرآیند های تجاری استفاده نمی شود ولی هنوز وقتی از یک عابربانک برای پرداخت پول استفاده می کنید از این زبان برنامه نویسی استفاده خواهد شد.
همینطور برای تماس با یک مرکز پیام هم این استفاده وجود دارد و البته بسیاری از رزرو هایی که صورت می گیرد ناخودآگاه از زبان برنامه نویسی Cobol استفاده می شود.
پس نمی توان گفت که این زبان ترک و منسوخ شده است و هنوز به خوبی از آن بهره برده می شود.
این زبان برخلاف اینکه فکر کنیم کاربرد خود را از دست داده است، علاوه بر اینکه موجب آسان تر کردن عملیات خواندن می شود به صورت مرتب آپدیت می شود.
می توان این زبان را یک زبان مستقل و قابل حمل معرفی کرد و برنامه نویسان با توجه به این امر می توانند بر برنامه ریزی نرم افزارهای خود دقت و توجه بیشتری کنند که این مورد باعث کاهش پیچیدگی های نسبتا بزرگ سیستم عامل ها می شود.
در حال حاضر زبان کوبول با زبان جاوا ادغام شده است و بر روی محیط هایی مانند لینوکس، ویندوز و سرور های ابری اجرا می شود.
در کنار زبان جاوا می توان به یکی از مهمترین زبان های برنامه نویسی یعنی زبان #C اشاره کرد که به شکل اولیه آن با استفاده از جاوا بوجود آمده و خود یکی از بهترین زبان های موجود برای نرم افزارهای ویندوزی است.
برای مشاهده مجموعه آموزش برنامه نویسی سی شارپ (#C) در سایت مدرسه قباد – کلیک کنید
مزایای زبان برنامه نویسی کوبول
زبان کوبول هم دارای قابلیت ها و ویژگی های خاص خود است که در ادامه معرفی می کنیم :
- در برنامه های کوبول چون اجزای مختلفی دارد خیلی ساده می توان بررسی و تشخیص خطا را انجام داد.
- زبان کوبول برای انواع مشاغل و کارها برنامه نویسی شده که به واسطه این ویژگی می توان انتظار داشت مقدار زیادی از اطلاعات را پردازش کند.
- تمامی ابزارهای بررسی خطا به صورت مولتی پلتفرم هستند و در کلیه ی دستگاه های رایانه ای می توان از این ابزارها استفاده کرد.
- قابلیت اجرای زبان کوبول بر روی تمامی کامپیوترهای رومیزی و سرورهای بزرگ وجود دارد.
معایب زبان برنامه نویسی کوبول
در کنار مزیت های خوبی که زبان کوبول دارد می توانیم به برخی از محدودیت ها و معایب این زبان اشاره کنیم که شامل :
- اسلوب و دستورات Syntax در زبان کوبول از کلمات زیادی استفاده می کند.
- توسعه دهنده زبان کوبول باید در کنار یادگیری و تسلط کامل با این زبان باید به زبان برنامه نویسی دیگر هم آشنا باشد.
- برای کامپایل یک برنامه در کوبول زمان نسبتا بیشتری نسبت به زبان های برنامه نویسی که در سطح ماشین هست نیاز داریم.
- برای برنامه نویسی با زبان کوبول باید آشنایی اولیه با زبان سطح ماشین و اسمبلی داشته باشید. در صورتی که این آشنایی را نداشته باشید شاید برای شناسایی خطا در برنامه محدودیت و مشکل داشته باشید.
برای یادگیری زبان اسمبلی به عنوان زبان ماشین باید با استفاده از مطالب و فیلم های آموزشی به این زبان سطح پایین مسلط شویم.
آموزش برنامه نویسی اسمبلی – کلیک کنید
اجزای اصلی زبان برنامه نویسی کوبول
یک برنامه اصلی در زبان کوبول از قسمت های زیر تشکیل شده است :
۱- Identification Division : برنامه و خروجی توسط کامپایلر را مشخص می کند.
این جزء از زبان کوبول اولین بخش می باشد که به صورت اجباری باید در هر یک برنامه های کوبول وجود داشته باشد.
با استفاده از این بخش یک برنامه نویس و کامپایلر مورد استفاده برای این زبان کار شناسایی برنامه را انجام می دهند.
مثال : در کد زیر نمونه ای یک برنامه با زبان کوبول را می توانید مشاهده کنید :
IDENTIFICATION DIVISION.
PROGRAM-ID. HELLO-YOUCODE.
PROCEDURE DIVISION.
DISPLAY ‘Hello Youcode’.
STOP RUN.
در قطعه کد فوق عبارت PROGRAM-ID یک پارامتر اجباری بوده که نام برنامه را نیز معین می کند. این نام می تواند از ۱ تا ۳۰ کاراکتر داشته باشد.
بعد از اجرای کد بالا عبارت Hello Youcode به عنوان خروجی درج می شود.
برای تسلط کامل بر مجموعه کدهای زبان کوبول باید بتوانیم با دسترسی به منابع آموزشی و فیلم های تخصصی آموزش برنامه نویسی Cobol را شروع کنید.
زبان برنامه نویسی Cobol چیست؟ – کلیک کنید
۲- Environment Division : در بخش Environment می توانیم فایل هایی که به برنامه وارد و از یک برنامه خارج می شوند را مشخص کرد. این جزء از یک برنامه کوبول شامل ۲ بخش می باشد :
Configuration section
Source computer
Object computer
Input-Output section
File control
I-O control
۳- Data Division : این جزء از برنامه ی کوبول برای شرح داده ها به زبان ماشین که بر روی مقدار ورودی پردازش می کند و خروجی را نمایش می دهد کاربرد دارد.
این جزء نیز دارای ۴ بخش زیر است :
File section
Working-Storage section
Local-Storage section
Linkage section
۴- Procedure Division : شرح مراحلی که با برنامه به زبان ماشین ترجمه و اجرا می شود.
این بخش را باید منطبق یک برنامه به زبان کوبول نامگذاری کرد که دارای پاراگراف ها و بخش های معرفی شده توسط کاربر است.
بررسی رابطه بانکداری و زبان برنامه نویسی Cobol
در حال حاضر بسیاری از کاربردهای مختلف و متمایزی در حوزه بانکداری و امور مالی توسط زبان کوبول انجام می شود که طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۷ تقریبا ۴۳ درصد از سیستم های مالی در بانک ها بر اساس زبان برنامه نویسی کوبول شکل گرفته اند.
به همین صورت نزدیک به ۸۰ درصد از تراکنش های بانکی نیز از این زبان بهره می برند و قریب به ۹۵ درصد تراکنش های موجود در عابربانک ها و خودپرداز ها به زبان کوبول وابسته هستند.
همچنین طبق برآوردی که صورت گرفته است نزدیک به ۲۲۰ میلیارد خط کد از برنامه های سازمان های مالی و بانک ها با زبان Cobol کدنویسی شده اند که این نشان از عمق و ضریب استفاده بالایی از این زبان برنامه نویسی را دارد.
یکی از عوامل ایجاد زبان کوبول مربوط به زمانی می شود که تراکنش های میلیاردی بالایی توسط بانک های انگلیسی انجام می شد و ۶ بانک اصلی بیشتر وجود نداشت به همین خاطر نیاز به ایجاد و طراحی زبان قوی که سیستم های کامپیوتری بانک ها را مجهز کند وجود داشت.
از جمله رشته های تحصیلی که به شما در مورد امور نرم افزاری در مباحث مالی و بانکی کمک خواهد کرد مجموعه دروس مهندسی کامپیوتر هست.
جهت دریافت کلیه آموزش دروس مهندسی کامپیوتر – کلیک کنید
رابطه بین زبان برنامه نویسی Cobol و زبان جاوا
زبان برنامه نویسی جاوا را می توان مشابه زبان کوبول دانست چون خواندن و نوشن آسانی دارد. همچنین همانند زبان کوبول در جاوا هم شاهد حفظ مدرنیته هستیم و آن را حفظ کرده است.
هر وقت که احساس می شد زبان جاوا حرفی برای گفتن ندارد جزئیات و امکانات نوینی را ارائه می کرد و بعد از کار کردن با اطلاعات بزرگ و Big data ها زبان جاوا شکوفایی بیشتر را تجربه کرد.
امروزه زبان جاوا و زبان های دیگری که از آن مشتق گرفته شده اند کاربردهای مختلفی دارند که موجب گسترده تر شدن استفاده از این زبان در آینده خواهد بود.
زبان جاوا را مانند زبان کوبول می توان برای استفاده به مدت طولانی در نظر گرفت چون جاوا به صورت کاملا گسترده در تعداد زیادی از برنامه های موجود استفاده شده است که این مورد باعث می شود به مدت زمانی طولانی تری از آن بهره برده شود.
یقینا شرکت ها و سازمان های بزرگی از جاوا در کسب و کار خود استفاده می کنند که تغییر این زبان می تواند برای آنها هم از لحاظ هزینه و هم زمان سنگین باشد.
هرچند حجم کدهای استفاده شده برای یک برنامه مشخص در زبان کوبول نسبت به جاوا بیشتر باشد ولی از لحاظ سرعت، زبان کوبول برای اطلاعات حجیم و بزرگ بهتر از زبان جاوا عمل می کند.
در کنار یادگیری زبان جاوا توجه به یکی از زبان های اصلی در ابتدای پیدایش کدنویسی اهمیت ویژه ای دارد که آن مورد زبان برنامه نویسی C است.
مشاهده آموزش برنامه نویسی C – کلیک کنید
انواع کاربردهای زبان برنامه نویسی Cobol
از ابتدایی ترین روزهای طراحی و تولید زبان کوبول که توسط ارتش و وزارت دفاع آمریکا انجام گرفت، این زبان توانست در شرکت و سازمان های مختلف و بزرگی مورد استفاده قرار گیرد که با توجه به پردازش تراکنش ها در برنامه های سطح بالا بسیار مطلوب هست.
بر این اساس با توجه به قدمت کار زبان کوبول بر روی کلیه ی مسائل مربوط به داده های مالی و تراکنش بانکی نمی توان زبان دیگری را هر ردیف آن در این زمینه قرار داد تا بتواند با آن در این سطح رقابت کند.
البته که با توجه به بروزرسانی های متعدد و پیوسته تعامل و ارتباط دستگاه های دیگر با این زبان حفظ شده و با حذف برخی مشکلات و برطرف کردن عیب ها در نسخه های پیشین هنوز شرکت های متعددی هستند که از زبان Cobol استفاده می کنند.
توسعه دهندگان در زمینه سخت افزار بر اساس نوع کدنویسی بکار رفته اعتقاد دارند با تکیه بر زبان کوبول می توان از کلیه ی سخت افزارها به مدت زمان بیشتری استفاده کرد و از آنها بهره برد.
از نسخه IBM Cobol به عنوان یکی از پرطرفدارترین نسخه های زبان کوبول برای مینی فریم ها یاد می شود و همچنین شرکت Micro Focus جهت بکارگیری در سیستم های توزیع شده از کوبول استفاده می کند.
جمع بندی درباره آموزش زبان برنامه نویسی Cobol
در این مقاله با زبان Cobol به عنوان یکی از زبان های برنامه نویسی که از سال های پیش تا با اکنون که کاربردهای متعددی در زمینه های بانکی و امور مالی داشته آشنا شدیم.
برای یادگیری و کسب اطلاعات کامل در مورد زبان برنامه نویسی Cobol باید با آموزش آنلاین مدرسه قباد به عنوان یکی از بهترین مراجع آموزشی و فیلم های پروژه محور آشنا شویم و از منابع ارزشمند آن برای فراگیری این زبان استفاده کنیم.
